Hiểu đúng về phương pháp Montessori cho trẻ 0 – 6 tuổi

Phương pháp Montessori cho trẻ 0 – 6 tuổi đang ngày càng được nhiều phụ huynh lựa chọn nhờ triết lý giáo dục tôn trọng cá nhân, khuyến khích tính tự lập và phát triển toàn diện của trẻ. Tuy nhiên, không ít người vẫn hiểu sai hoặc áp dụng chưa đúng tinh thần Montessori. Bài viết dưới đây sẽ giúp ba mẹ hiểu rõ hơn về phương pháp giáo dục đặc biệt này.

1. Phương pháp Montessori là gì?

Phương pháp Montessori được sáng lập bởi Tiến sĩ Maria Montessori – một bác sĩ và nhà giáo dục người Ý vào đầu thế kỷ 20. Bà tin rằng mỗi đứa trẻ đều có tiềm năng phát triển tự nhiên, và nhiệm vụ của người lớn là tạo môi trường để trẻ được tự do khám phá, học hỏi theo nhịp độ riêng của mình.

Tiến sĩ Maria Montessori – một bác sĩ và nhà giáo dục người Ý vào đầu thế kỷ 20
Tiến sĩ Maria Montessori – một bác sĩ và nhà giáo dục người Ý vào đầu thế kỷ 20

Điểm cốt lõi của phương pháp Montessori cho trẻ 0 – 6 tuổi là tôn trọng cá nhân, tự lập trong học tập và sinh hoạt, cùng môi trường học tập được chuẩn bị kỹ lưỡng để khơi dậy khả năng tự học ở trẻ.

2. Giai đoạn vàng 0 – 6 tuổi theo Montessori

Theo nghiên cứu của Maria Montessori, giai đoạn từ 0 – 6 tuổi là thời kỳ nhạy cảm (Sensitive Periods) – khi trẻ hấp thụ thông tin nhanh chóng và dễ dàng nhất.
Cụ thể:

  • Từ 0 – 3 tuổi: Trẻ phát triển mạnh về giác quan, ngôn ngữ và vận động cơ bản. Đây là giai đoạn “hấp thụ vô thức”, trẻ học thông qua quan sát và bắt chước người lớn.
  • Từ 3 – 6 tuổi: Trẻ bắt đầu “hấp thụ có ý thức”, thể hiện mong muốn tự làm, tự khám phá thế giới xung quanh thông qua hoạt động thực hành, chơi mà học.

Do đó, việc áp dụng phương pháp Montessori cho trẻ 0 – 6 tuổi là tạo điều kiện cho trẻ phát triển toàn diện về thể chất, trí tuệ, cảm xúc và kỹ năng xã hội.

3. Đặc điểm nổi bật của phương pháp Montessori

a. Lấy trẻ làm trung tâm

Trong lớp học Montessori, giáo viên không “dạy” theo kiểu truyền đạt kiến thức, mà đóng vai trò là người hướng dẫn (guide), quan sát và hỗ trợ trẻ khi cần. Trẻ được quyền lựa chọn hoạt động mình yêu thích và thực hiện theo tốc độ riêng.

Lấy trẻ làm trung tâm trong phương pháp Montessori
Lấy trẻ làm trung tâm trong phương pháp Montessori

b. Môi trường học tập được chuẩn bị khoa học

Không gian Montessori được sắp xếp có trật tự, yên tĩnh, ánh sáng tự nhiên, và có những học cụ được thiết kế tinh tế, giúp trẻ rèn luyện khả năng quan sát, tư duy và vận động tinh.

c. Học thông qua thực hành

Montessori chú trọng việc “học bằng tay” trước khi “học bằng đầu”. Trẻ được tham gia vào các hoạt động đời sống như gấp quần áo, tưới cây, rót nước, lau bàn… giúp hình thành tính kỷ luật, khả năng tập trung và tinh thần trách nhiệm.

d. Không so sánh, không khen thưởng – phạt

Trẻ Montessori được khuyến khích phát triển động lực nội tại – tức là niềm vui đến từ quá trình học và thành công của bản thân, chứ không phụ thuộc vào lời khen hay phần thưởng bên ngoài.

4. Lợi ích của phương pháp Montessori cho trẻ 0 – 6 tuổi

Áp dụng đúng phương pháp Montessori mang lại nhiều lợi ích vượt trội:

  • Phát triển tính tự lập: Trẻ biết tự chăm sóc bản thân và giúp đỡ người khác.
  • Tăng khả năng tập trung: Các hoạt động lặp lại có chủ đích giúp trẻ rèn khả năng tập trung cao.
  • Phát triển trí tuệ và sáng tạo: Trẻ được tự do thử nghiệm và rút ra kinh nghiệm cho riêng mình.
  • Hình thành nhân cách tích cực: Trẻ học cách tôn trọng người khác, giữ gìn trật tự và yêu thiên nhiên.

Nhiều nghiên cứu quốc tế (như của Đại học Virginia, Mỹ, năm 2017) cũng chỉ ra rằng trẻ học trong môi trường Montessori có khả năng tư duy logic và kỹ năng xã hội tốt hơn so với trẻ học theo phương pháp truyền thống.

5. Lưu ý khi áp dụng Montessori tại nhà

Ba mẹ có thể áp dụng Montessori hằng ngày bằng cách:

  • Cho trẻ tham gia công việc gia đình phù hợp với độ tuổi.
  • Chuẩn bị môi trường gọn gàng, an toàn, có trật tự.
  • Quan sát thay vì can thiệp, để trẻ tự tìm cách giải quyết vấn đề.
  • Tránh áp đặt, thúc giục hay so sánh con với người khác.

Điều quan trọng nhất là hiểu đúng tinh thần Montessori – không chỉ là phương pháp dạy học, mà là một triết lý nuôi dưỡng con người tự do, tự tin và có trách nhiệm.

Phương pháp Montessori cho trẻ 0 – 6 tuổi không đơn thuần là cho trẻ “chơi học cụ” hay “tự do làm điều mình muốn”. Đó là một cách tiếp cận toàn diện, giúp trẻ phát huy tối đa tiềm năng trong giai đoạn vàng phát triển đầu đời. Khi ba mẹ và nhà trường cùng đồng hành đúng hướng, trẻ sẽ lớn lên với nền tảng vững chắc về trí tuệ, nhân cách và kỹ năng sống.

Để biết thêm thông tin chi tiết về Hệ thống trường Pathway Academy – Ngôi trường Hạnh phúc, ba mẹ hãy liên hệ qua các kênh sau:

Mọi thông tin của phụ huynh sẽ được tiếp nhận và từ vấn một cách nhanh chóng, cụ thể nhất.

——————–——————–

PATHWAY ACADEMY – NGÔI TRƯỜNG HẠNH PHÚC

🌻 Kiến tạo môi trường dạy – học hạnh phúc nhằm hoàn thiện nhân cách sống tử tế, phát triển năng lực tư duy và nghị lực vượt khó cho các thế hệ học trò dẫn đầu tương lai.

🌳 Kiến tạo không gian dạy – học chủ động, để từng bài học là từng trải nghiệm được đúc kết có giá trị thực tiễn cho học trò.

⚽ Phát huy năng lực tự học cho học trò bằng nhiều hình thức học tập chủ động, tối ưu cơ hội rèn luyện để hoàn thiện nhân cách sống tử tế và nghị lực vượt khó.

🏅 Mỗi thầy cô giáo là một tấm gương biết mình hiểu người, luôn có ý thức và nỗ lực trau dồi Nhân cách – Tri thức –  Nghị lực cho bản thân.